غار افسانه‌ای کلماکره لرستان

غار افسانه‌ای کلماکره لرستان

در استان لرستان چندین غار باستانی وجود دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به غارهای کنجی و یافته در خرم‌آباد، هومیان و میرملاس درکوهدشت و کلماکره در پلدختر اشاره کرد.

غار «کلماکره» از غارهای باستانی و کهن لرستان است  که داستانی شگفت‌انگیز و سرنوشتی پر از راز و رمز دارد.

غار کلماکره در استان لرستان و بخش مرکزی پلدختر است. دهانه‌های دوقلوی غار در پناه صخره‌ای شیب‌دار دیدی کاملاً کور دارد، به همین دلیل تاکنون دهانه‌های آن ازنظرها پنهان مانده است.

 

این غار از هر نظر مأمن بسیار مطمئنی برای اختفا و شرایط اضطراری به‌حساب می‌آمده است.

ارتفاع غار از سطح زمین حدود ۶۵۰ متر است که دهانه آن به‌طرف دره‌ای عمیق گشوده شده و از منظرگاه آن می‌توان جلگه سیمره و کشکان را مشاهده کرد.

غار افسانه‌ای کلماکره لرستان

وجه‌تسمیه غار

در زبان لری کلما  به معنی محل زندگی  کل  یا پازن و  کره به معنی درخت انجیر وحشی است و چون در دهانه این غار درخت انجیر وحشی قرارگرفته بدین نام مشهور شده است.
به عبارت بهتر کلماکره یعنی غاری که محل زندگی کل وحشی بوده و درخت انجیری آن را فراگرفته است .

کشف غار

بر اساس گفته بومیان منطقه یکی از اهالی پلدختر که به شکار علاقه‌مند بوده است، سال‌ها پیش  در سال‌های ۶۸ – ۱۳۶۷ جهت یافتن شکار به کوه «مهله» می‌رود و برحسب‌تصادف به دره‌ای می‌رسد که غار کلماکره در دل صخره‌های آن قرارگرفته است.

شکارچی مذکور بر روی صخره‌های مقابل غار به انتظار بز کوهی می‌نشیند که شاهد ورودش به غار بوده است، پس از چند دقیقه کل برمی‌گردد و شکارچی متوجه چسبیدن ریش‌های کل به هم می‌شود که بیانگر وجود آب در داخل غار است.

شکارچی در پی ورود به غار به‌صورت اتفاقی با اشیا عتیقه و گران‌بها مواجه می‌شود و پس از استخراج گنجینه که با کمک دوستانش صورت گرفته، آن را تا مدت‌ها مدفون می‌کنند.

غار افسانه‌ای کلماکره لرستان

بالاخره در حادثه‌ای قضیه لو رفته و جریان به اداره میراث فرهنگی آن زمان لرستان منعکس می‌شود و غار کلماکره در آذرماه سال ۱۳۶۸ مورد بازدید اکیپ کارشناسان میراث فرهنگی استان لرستان و جمعی از کوهنوردان کرمانشاه قرار می‌گیرد.

غارت گنجینه ها

پس‌ازآن متأسفانه به علت عدم حفاظت کافی این گنجینه‌ی گران‌بها مورد غارت و چپاول قرارگرفته و بسیاری از مجسمه‌های بی‌نظیر و فوق‌العاده ارزشمند آن به خارج از کشور منتقل می‌شوند.

این غار مورد هجوم و تخریب روستاییان و چپاول گران آثار باستانی قرار گرفت و صدها اثر باستانی آن را به تاراج بردند، به‌طوری‌که بر اساس گزارش‌ها، روزانه ۵۰ تا ۷۰ نفر همزمان در این غار مشغول کاوش برای پیدا کردن اشیا عتیقه بوده‌اند .

غار کلماکره در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ و با شماره ۱۳۱۱۹ در ردیف آثار ملی ایران به ثبت رسید. اطلاعات به‌دست‌آمده از اشیاء منسوب به غار کلماکره حاکی از آن است که این مجموعه یکی از شش گنجینه بزرگ کشف‌شده در جهان است .

برخی از باستان شناسان معتقدند که ظروف نقره‌ای که به اشکال مختلف از غاز کلماکره به‌دست‌آمده است باید غنائمی باشد که  کاسیان  یعنی ساکنان اصلی لرستان از یغماگران و سپاهیان  آتنی گون پس گرفته‌اند.

آتنی گون از سرداران اسکندر مقدونی بوده که جهت دستیابی به همدان از کوه‌های لرستان عبور کرده است .

ازجمله اشیا منحصربه‌فرد این مجموعه، ریتون بزنشسته با بلندی ۱۳۲ میلی مترو قطر دهانه ۹۵ میلی‌متر است و از دوتکه جدا از هم ساخته‌شده و به‌صورت یک بزنشسته است که به‌صورت قیفی به هم وصل شده‌اند.

آثار غار کلماکره در موزه های دنیا

بسیاری از اشیای تاریخی و ارزشمند این غار که از آن به‌عنوان یکی از ۶ گنجینه بزرگ کشف‌شده در جهان یاد می‌کنند امروز در موزه‌های خارج از کشور است.

ازجمله این موزه‌ها که آثار بی‌نظیر غار کلماکره را در خود جای‌داده‌اند می‌توان به موزه لوور پاریس، سن‌پترزبورگ روسیه، متروپولیتن نیویورک، بریتیش میوزیوم لندن، موزه میهو ژاپن اشاره کرد.

تعدادی از این آثار در موزه‌های مختلف داخلی ازجمله موزه ایران باستان، موزه قلعه فلک الافلاک، موزه تبریز و موزه ایلام نگهداری می‌شوند.

بسیاری از اشیای مکشوفه از کلماکره که به خارج از کشور راه یافت در قالب یک نمایش ویژه در نیویورک، لس‌آنجلس، لندن و وین در معرض دید عموم گذاشته‌شده‌اند.

حوضچه‌های پر از آب، دهلیزها و حفره‌هایی که مکان مخفی کردن اشیاء درون غار بوده از جلوه‌های منحصربه‌فرد غار باستانی کلماکره به‌حساب می‌آید .

غار افسانه‌ای کلماکره لرستان