آشنایی با قبرهای صخره ای و گوردخمه های اشکانی در گنج و دفینه یابی
بروزرسانی شده در تاریخ: ۷ بهمن ,۱۳۹۷
آشنایی با قبرهای صخره ای و گوردخمه های اشکانی در گنج و دفینه یابی
نوع دیگری از قبور شناسایی شده ، قبور صخره ای می باشد. این قبور با استفاده از حفره های طبیعی (غارهای کوچک) ساخته شده است به این صورت که احتمالاً جسد را به صورت دست و پا جمع (با توجه به ابعاد حفره ها) یا جنینی در داخل حفره گذاشته و در کنار وی اشیاء تزیینی شامل سکه، مهره و سفال گذاشته و روی آن را با خاک پوشانده اند. از این نوع قبور تاکنون بیش از ۳۰ مورد در تنگ بلاغی شناسایی شد که متاسفانه نمونه سالمی در میان آنها دیده نشد. در کنار یکی از این قبور سکه ای از فرمانروایان فارس کشف شد که در روی آن نقش پادشاه اشکانی (احتمالاً ارد اول) و در پشت آن یک حکمران محلی نا شناخته قرار دارد.
گوردخمه چیست ؟
گورْدَخمه نوعی معماری صخره‌ای می‌باشد و فضایی است که در صخره‌ها، کوه‌ها یا تپه‌ها برای خاکسپاری متوفیان ساخته می‌شده‌است. گوردخمه با دخمه تفاوت دارد. دخمه یا برج خاموشی مکانی است که بر فراز بلندی ایجاد می‌شد و متوفی در آنجا قرار داده می‌شد تا توسط حیوانات و پرندگان متلاشی شود.
همچنین گوردخمه در زبان عامیانه گاه به‌طور هم‌معنی و مترادف با استودان نیز به کار گرفته می‌شود در حالیکه این دو از لحاظ ساختاری با هم تفاوت دارند. کلمه استودان که از ترکیب واژه‌های «استو» به معنی استخوان و «دان» به معنی جایگاه تشکیل شده و محل نگهداری استخوان متوفیان بوده‌است.
آشنایی با قبرهای صخره ای و گوردخمه های اشکانی در گنج و دفینه یابی
استودان‌ها در مقایسه با گوردخمه‌ها دارای ظاهر بسیار ساده‌تری بوده و ابعاد کوچکتری نیز دارند و در واقع حفره‌هایی هستند که برای نگهداری استخوان متفویان در داخل صخره‌ها ایجاد می‌شدند. در مقابل گور دخمه‌ها در اصل آرامگاه‌هایی بودند که در دل کوه و صخره کنده می‌شدند و شکل اتاقی دارند که یک یا چند قبر در داخل آنها تعبیه می‌شد. این فضاهای اتاقی شکل گاه جای کافی برای نشستن، قرار دادن اشیاء و برگزاری مراسم داشته‌اند. گور دخمه‌های متعددی از دوره‌های مختلف در ایران یافت شده‌اند که نمی‌توان آنها را به شخص خاصی منسوب نمود.
آشنایی با قبرهای صخره ای و گوردخمه های اشکانی در گنج و دفینه یابی
در مورد قدمت آنها نیز اتفاق نظر وجود ندارد و نظرات متعددی در مورد سن آنها ارائه شده‌است. در حالت کلی گوردخمه‌های ایران را می‌توان از لحاظ قدمت به سه دسته کلی گوردخمه‌های دوره مادها، دوره هخامنشیان و دوره پس از هخامنشیان دسته‌بندی نمود. گوردخمه‌های زیادی از دوران پیش از ماد، در مناطق تحت نفوذ اورارتو (اطراف دریاچه وان در ترکیه امروزی) یافت شده‌است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که گوردخمه‌ها بیش از آنکه ریشه و منشاء آشوری و مادی داشته باشند، به هنر معماری اورارتوها مرتبط هستند.
