اسرار تمدن یونان باستان
بروزرسانی شده در تاریخ: ۱۲ اسفند ,۱۳۹۷
اسرار تمدن یونان باستان
خدایان یونان باستان
نبرد خدایان تیتانی و اولمپ
یونانیان باستان همچون مردمان هم‌عصر خود، به وجود خدایانی قدرتمند و جاودانه اعتقاد داشتند؛ با این تفاوت که خدایان یونانی بر خلاف خدایان مصر و بین‌النهرین، موجوداتی هراس‌انگیز و افسانه‌ای نبودند بلکه همه به شکل آدمی و با خصوصیات انسانی تصور می‌شدند.
نخستین خدایان در اساطیر یونان باستان، گایا (زمین) و اورانوس۲(آسمان) نام داشتند که به شکل اسرارآمیزی از آشفتگی درون کائنات بوجود آمده بودند. آنها ازدواج کردند و خدایان غول‌پیکر تیتانی۳ را به‌دنیا آوردند. خدایان غول‌پیکر تیتان، سالها بر سر حکمرانی جهان جنگیدند تا اینکه یکی از آنان به‌نام کرونوس۴ توانست بر دیگران غلبه کند و فرمانروای مطلق جهان شود. اما کرونوس که در خواب دیده بود یکی از پسرانش بر علیه او شورش کرده و تخت پادشاهی را از او خواهد گرفت، هر کودکی را که از همسرش رئا۵ متولد می‌شد، بی‌رحمانه می‌کشت و جسدش را می‌خورد.
ملکه رئا که از مرگ کودکانش بسیار ناراحت بود، وقتی ششمین کودک خود زئوس۶ را به‌دنیا آورد، او را بر بالای کوه اولمپ۷، بلندترین کوه یونان برد و مخفی کرد. سپس پارچه‌ای را دور سنگی بست و آن را به کرونوس داد تا بخورد و به این ترتیب زئوس و دیگر خدایانی که در اولمپ مخفی شده بودند، از مرگ حتمی نجات یافتند.
اسرار تمدن یونان باستان
نقش برجسته : ملکه رئا، شوهرش کرونوس را فریب می‌دهد. |
نقش برجسته رومی: ملکه رئا در حال مراقبت از فرزندانش |
سالها بعد هنگامی که زئوس به جوانی تنومند تبدیل شد و توانست سلاح آذرخش را از آسمان به چنگ آورد، به جنگ خدایان تیتانی (پدر و عموهایش) رفت و با غلبه بر آنها به مقام پادشاهی جهان رسید. اما زئوس که نمی‌خواست چون پدرش فرمانروایی مستبد باشد، حکومت دریاها و دنیای زیرین (پس از مرگ) را به دو برادرش پوزئیدون و هادس۲ عطا کرد.
انسان‌ها را آفرید و به فرزندانش دستور داد تا به آنها نحوه شکار و زندگی بیاموزند.
اسرار تمدن یونان باستان
نقش‌برجسته‌ها و ستون‌های معبد پرگامون ترکیه – قدمت: ۱۵۰ سال پیش از میلاد – محل نگهداری: موزه پرگامون برلین در آلمان
 |
|
اسرار تمدن یونان باستان
بخشی از نقش برجسته‌های محراب پرگامون : الهه آرتمیس و آتنا (دختران زئوس) در حال نبرد با خدایان تیتانی
اما انسان‌های نخستین که در غارها زندگی می‌کردند، هر شب از سرما می‌لرزیدند چراکه آتش تنها نزد خدایان بود. در این میان یکی از خدایان نیکوکار به نام پرومته که از قضا پسر عموی زئوس بود، مخفیانه وارد کاخ اولمپ شد و آتش را از آذرخش زئوس دزدید و به انسان‌ها هدیه کرد.
زئوس که از این‌کار پرومته سخت عصبانی شده بود، دستور داد تا او را در کوه‌های قفقاز به زنجیر کشیدند. آنگاه او را محکوم به عذابی ابدی کرد تا هر روز عقابی جگر او را تکه‌تکه کند و بخورد. پرومته پس از تحمل رنج‌های فراوان، به‌‌دست هرکول نجات یافت و با پادرمیانی دیگر خدایان، سرانجام خدای زئوس او را بخشید.
|
بشقاب با نقش پرومته و اطلس۴ در حال تحمل عذاب الهی |
خدای زئوس در حال پرتاب کردن آذرخش به سوی اژدهای تیتانی تیفون۳ |
اسرار تمدن یونان باستان
خدایان اولمپ
|
خدای زئوس با سلاح آذرخش |
نام یونانی |
نام رومی |
|
زئوس : Zeus |
ژوپیتر : Jupiter |
|
|
زئوس پس از غلبه یافتن بر خدایان تیتانی، به مقام فرمانروایی جهان رسید. او با اینکه با خواهرش هرا ازدواج کرده بود، معشوقه‌های زمینی و فرزندان بسیاری داشت. سلاح آتشین او آذرخش، پرنده وفادارش عقاب و درخت مورد علاقه‌اش بلوط بود. |
||
|
خدای پوزئیدون با نیزه سه‌سر |
نام یونانی |
نام رومی |
|
پوزئیدون : Poseidon |
نپتون : Neptun |
|
|
پوزئیدون برادر زئوس و فرمانروای دریاها بود. دریانوردان پیش از سفرهای خطرناک دریایی برای خشنودی و جلب حمایت این خدا به معبدش می‌رفتند و پس از نیایش، برای کاهنان معبدش قربانی می‌کردند. پوزئیدون کاخ باشکوهی در زیر دریا داشت ولی بیشتر اوقاتش را نزد دیگر خدایان در بالای کوه اولمپ می‌گذراند. حیوان مورد علاقه او اسب بود و همواره نیزه سه‌سری برای شکار ماهی در دست داشت. |
||
اسرار تمدن یونان باستان
|
نام یونانی |
نام رومی |
تندیس مرمرین خدای آپولو در موزه المپیای یونان |
|
آپولو : Apollo |
آپولو : Apollo |
|
|
آپولو، پسر زیبای زئوس و خدای خورشید، روشنایی، راستی و درستکاری بود و همواره با یک ارابه چهاراسبه در آسمان به گردش می پرداخت و خدایان اولمپ را با نواختن چنگ طلایی شاد می‌کرد. آپولو در شهر دلفی معبد باشکوهی داشت و هر ساله مردم بی‌شماری از سراسر یونان برای زیارت و مشورت با کاهنه معبد به شهر دلفی سفر می‌کردند. حیوان مورد علاقه او دلفین بود. |
||
|
نام یونانی |
نام رومی |
مجسمه مرمی از الهه آرتمیس در موزه لوور پاریس |
|
آرتمیس : Artemis |
دیانا : Diana |
|
|
الهه آرتمیس، دختر زئوس و همچنین خواهر دوقلوی آپولو بود. او مانند بردارش ارابه زیبایی داشت و شب‌ها برای سرکشی به نوزادان و کودکان به گردش می‌پرداخت. یونانیان باستان آرتمیس را الهه حیوانات و حامی شکارچیان نیز می‌دانستند. حیوان مورد علاقه این الهه گوزن بود. |
||
|
تندیس برنزی خدای هرمس در موزه فلورانس ایتالیا |
نام یونانی |
نام رومی |
|
هرمس : Hermes |
مرکوری :Mercury |
|
|
هرمس پسر زئوس و همچنین نوه اطلس (از خدایان تیتانی) بود. او خدای ذکاوت و سخنوری بود و یونانیان باستان برای طلب باران به معبد او می‌رفتند. همچنین خدای هرمس به کمک کفش‌هایی بالدار، به سرعت باد می‌دوید و به عنوان پیام‌رسان و پیک خدایان اولمپ انجام وظیفه می‌کرد. |
||
|
تندیس مرمرین الهه آفرودیت در موزه لوور پاریس
|
نام یونانی |
نام رومی |
||
|
آفرودیت : Aphrodite |
ونوس : Venus |
|||
|
آفرودیت را الهه عشق و زیبایی می‌نامیدند. او با یک کمربند جادویی می‌توانست همه را به پرستش خود وادار کند. در افسانه‌های باستانی آمده که زئوس تصمیم گرفت آفرودیت را به عقد هفائستوس لنگ و زشت‌رو درآورد تا فکر دلبری و فریب پسران جوان را از سرش بیرون کند اما آفرودیت دست از کارهایش برنمی‌داشت. او پرندگانی چون کبوتر و گنجشک را بسیار دوست می‌داشت. |
||||
|
نام یونانی |
نام رومی |
مجسمه خدای آرس در موزه ناسیونال رم |
||
|
آرس : Ares |
مارس : Mars |
|||
|
آرس تنها پسر مشترک زئوس و هرا بود. او خدای جنگ و آتش‌افروزی بود و جنگجویان برای پیروزی در نبرد برایش قربانی می‌کردند. آرس همواره زرهی درخشان بر تن داشت و با جلال و جبروت گام بر می‌داشت. با این حال او شخصیت والایی نداشت چون به‌راحتی اسیر هوای نفس شد و در دام عشق آفرودیت شوهردار افتاد. روایت شده روزی که آرس و آفرودیت کنار هم خوابیده بودند، هلیوس(خدای آفتاب) آنها را دید و همه خدایان را برای دیدن این صحنه شرمناک خبرکرد. در تمامی یونان حتی یک معبد هم برای پرستش این خدا ساخته نشده است. |
||||
اسرار تمدن یونان باستان
|
نام یونانی |
نام رومی |
نقش برجسته الهه آتنا در موزه باستان‌شناسی آتن |
