برخی تعاریف سکه شناسی

برخی تعاریف سکه شناسی:

سکه های قراضه : به سکه هایی که به هر دلیل منطقی با قیچی (مقراض) و یا هر وسیله دیگر بریده شده باشد، اصطلاحا سکه قراضه می گویند. در اوایل دوره اسلامی مردم جهت گریز از پرداخت کامل جزیه و مالیات به دولت، حاشیه درهم های ساسانی را پیش از ادای مالیات به نفع خود می بریدند تا وزن کمتری سکه پرداخت کنند.در مواردی نیز به دلیل نبودن سکه در اندازه های مختلف (پول خورد) مجبور به نصف کردن سکه ها می شدند.

سکه های سورشارژ: برخی از مخالفان دولت در زمان شورش و پیش از به قدرت رسیدن، به دلیل این که فرصتی برای تهیه قالب برای ضرب سکه به نام خود نیستند، اقدام به ضرب نوشتاری کوتاه و بر سکه های رایج می نمایند. با این عمل هم دولت مرکزی را به رسمیت نشناخته  و هم این که خودشان را به سایر مخالفان دولت مرکزی معرفی می نمایند.

سکه های بدلی : این سکه ها یا در زمان رواج از طرف ضرابخانه دار سودجو و یا مردم عادی با روکشی از فلزات با ارزش بر روی فلزات پست تولید می شد و یا این که در دوره های بعد و حال حاضر از طرف متقلبین جهت فروش به مجموعه داران و موزه ها تولید می شود.

سکه های خفاف: در طول تاریخ برخی از شاهان جهت دادن عیدی به رعایا در روزهای خاص از سال، سکه هایی بسیار نازک و بعضا یک رو تولید کرده و در روز حضور مردم در پای دیوار قصر بر سر مردم می افشاندند. به این سکه ها به دلیل داشتن وزن بسیار کم اصطلاحا سکه های خفاف می گویند.

شبه سکه یا پولک: نمونه هایی از سکه ها به صورت غیر رسمی از سوی مردم در بازار شهرها تولید می شود تا در عروسی ها بر سر و قدوم عروس و داماد ریخته شود. در مواردی برخی از پولکها که به ظاهر بسیار شبیه سکه های واقعی و رسمی بودند، به عنوان آرایه از طرف زنان عشایر مختلف مورد استفاده قرار می گرفت. به این قطعات به دلیل وزن بسیار کم و شباهت زیاد به سکه ها اصطلاحا شبه سکه می گویند.برخی از این شبه سکه ها از جانب سازمانهای غیر دولتی به منظور غیر سیاسی و مراسمها و یادبود ها تولید می شوند.

سکه های ارور: ضراب در هنگام ضرب سکه به هر دلیلی مانند لغزش دست، تکان خوردن سکه، درست قرار ندادن سر سکه بر روی فلز، و حتی اشتباه در نوشتاری سکه به وسیله حکاک سر سکه ها و به طور کلی هرگونه خطا و اشتباه در سکه ، به آن سکه اصطلاحا سکه ارور یا اشتباه گویند. در سکه های چکشی چون به وسیله دست ضرب می شدند این اتفاق عادی بوده و در سکه های ماشینی چون به وسیله دستگاه و به طور منظم سکه ها ضرب می شوند و درصد خطا بسیار کم است هر گونه اشتباه برای ما جالب می باشد.

استفاده جانبی از سکه :

سکه ها علاوه بر این که به عنوان ابزار مبادله کالا بودند، در طول تاریخ از طرف مردم در کارهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفته اند. از جمله کاربرد آرایه ای سکه ها بود. سکه ها عموما به صورت انگشتر.گردن آویز. دکمه لباس. پیشانی بند. گوشواره. ویا پولک دوزی بر روی لباس استفاده می شدند.

در برخی موارد از سکه ها در ساخت ابزار استفاده شده است. در مواردی برخی از مردم و بازرگانان که همواره کاروانهای تجاری از شهری به شهر دیگر عزیمت می کردند جهت حفظ بخشی از سرمایه خود از غارت راهزنان سکه ها را سوراخ نموده و از داخل به لایه های میانی لباس زیرین که معمولا مندرس بود می دوختند تا پس از دست برد احتمالی راهزنان بخشی از سرمایه را حفظ کرده باشد.