مدت‌ها است که کارشناسان ما را از خطراتی جدی در خصوص یادگارهای به جای مانده از تمدن‌های باستان آگاه کرده‌اند در حالی این صدای بلند به تازگی به گوشمان خورده است. این نگرانی که سال‌ها دغدغه اصلی آنها بوده، نابودی و ناپدید شدن آهسته بسیاری از مناطق طبیعی و فرهنگی جهان است که آنها را میراث جهانی می‌خوانیم.
در این گزارش مجموعه‌ای از مناطقی مورد بررسی قرار گرفته اند، که به عقیده برخی نیاز به عیادت آخر دارند زیرا امیدی به ماندگاری آنها نیست.

۱ – بابل، عراق:

این روزها به جز تپه‌هایی از خانه‌ها خشتی ویران شده و تلی از جلگه‌ سرسبز عصر بین‌النهرین، چیزی از شهر باشکوه و پر زرق و برق بابل باقی نمانده است. از یک‌سو، این شهر که یکی از شهرهای نامیده شده در انجیل به شمار رفته و از اهمیت ویژه‌ای نزد مسیحیان برخوردار است، طعمه آتش‌های افروخته از جنگ شده و از سوی دیگر توسعه‌های معماری و اقتصادی از هرطرف به آن حمله‌ور شده است. برای تماشای این شهر درنگ نکنید، زیرا تضمینی برای بقای آن در دهه‌های آتی وجود ندارد.

۲ – فنوی پارک، آمریکا :

فنوی پارک، که تقریباً در هیچ کجای اروپا شناخته شده نیست،‌ استادیوم یا خانه خصوصی تیم بیس بال بوستون رد ساکس است. این استادیوم که در سال ۱۹۱۲ تأسیس شده قدیمی‌ترین استادیوم بیس‌بال آمریکا نیز محسوب می‌شود. اگر چه مقامات این استادیوم یکی دوبار تصمیم بر تغییر این استادیوم به ورزشگاهی مدرن‌تر کردند اما طرفداران همیشه مانع از عملی شدن این تصمیم شدند. هنوز هم صندلی‌های چوبی و اسکوربورد دست‌نویس آن پابرجا بوده و تاکنون جایگاهی در طرح‌های بازسازی آن نداشته‌اند. بهتر است پیش از آنکه این استادیوم به ورزشگاهی کسل‌کننده تبدیل شود سری به آن زد.

۳ – شهر ممنوعه (گوگونگ)، چین :

این مجموعه وسیع در مرکز شهر پکن قرار دارد و بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد. سالانه بیش از هفت میلیون نفر از این شهر دیدن می‌کنند که اکثر آن‌ها را چینی‌های مشتاق به تاریخ باستان و هویت ملی خود تشکیل می‌دهند. با این وجود، دولت چین که علاقه‌ زیادی به شناخت ملت این کشور به تاریخ خود دارد، سرمایه کافی برای بازسازی کامل آن در اختیار ندارد. از اینرو هربار بخشی از مجموعه تعطیل شده و مورد مرمت و بازسازی قرار می‌گیرد.

۴ – رودخانه کوتنای، آمریکا :

این رودخانه که از شاخه‌ای فرعی به رودخانه کلمبیا می‌ریزد، از بریتیش کلمبیا سرچشمه گرفته و به مونتانا و آیداهاو سرازیر می شود. این روزها ساخته شدن چندین سد در نقاط مختلف رودخانه خسارات زیادی به مرداب‌ها و تالاب‌های رودخانه در منطقه آیادهو که توقفگاه اصلی پرندگان مهاجری همچون غازهای وحشی بوده، وارد کرده است.
علاوه بر سدها، توسعه‌های کشاورزی نیز خسارت‌بار بوده‌اند. از نکات مثبت به وجود آمده طی سال‌های اخیر تغییرات جزیی است که با همکاری سازمان حراست از طبیعت و شرکت‌های محلی و نیروهای مردمی در خصوص حفاظت از تالاب‌ها صورت گرفته است.

۵ – خیابان سبز کوچک، انگلستان :

“کوچک” شاید یگانه نام برجسته‌ای باشد که می‌توان برای این خیابان لندنی در نظر گرفت. خیابانی که در یکسوی آن هشت خانه و در ضلع دیگر آن یک خانه قرن هجدهم قرار دارد. این خیابان که زیر آتش دو جنگ جهانی بدون تغییر و سالم ماند،‌اینروزها گرفتار تصمیم‌های ناعاقلانه مقامات محلی شده است. پر واضح است که شهر لندن نیز همچون بسیاری دیگر از شهرهای جهان مصون از انبوه‌سازانی نیست که هر سانتی‌متر مکعب آزاد از فضای شهر را فدای پارکینگ‌ها و فروشگاه‌های خود می‌کنند، با این وجود، علت اصلی تخریب این خیابان ساخت و سازها نیست، بلکه تحمل حرکت روزانه ماشین آلاتی سنگین است که هر روزه از خیابانی با عرض ۵/۲ متری آن عبور می‌کنند.

۶ – جزیره لردهو، استرالیا :

این جزیره کوچک که در ۶۰۰ کیلومتری شرق استرالیا قرار دارد جنگل‌های گرمسیری زیرخط استوا است که گونه‌های خاص و نادری از حیوانات و پرندگان در آن زندگی می‌کردند. زیرا با ورود انسان به این منطقه در سال ۱۷۸۸ بیش از نیمی از گونه‌های ثبت شده پرندگان آن از بین رفت. علاوه بر آن شکارهای بی‌رویه، بیماری و وارد کردن حیوانات شکارچی به جزیره نیز عامل دیگری برای انقراض پوشش جانوری جزیره لردهو شده است.
این روزها ۳۵۰ سکنه جزیره تلاش زیادی برای تمیز نگاه داشتن آن می‌کنند. حال، تهدید عمده این جزیره را آلودگی‌های نفتی و شیمیایی دریا و هوای آن تشکیل می‌دهد.

۷ – منطقه حفاظتی سلطنتی میکوآکان، مکزیک :

پروانه‌های ملکه به آب و هوای سرد، مرطوب و آلوده بسیار حساسند، به همین خاطر این موجودات به توقفگاهی مطمئن و پایدار در طول مهاجرت طولانیشان از زمستان‌های سرد کانادا به آب و هوای گرم مکزیک، نیاز دارند. میکوآکان، یکی از دلپذیرترین مناطق مورد علاقه آن‌ها است که این روزها اندک‌اندک رو به ویرانی است. مخصوصاً توسط مکزیکی‌های فقیری که یا از چوب درختان برای گرم کردن خود استفاده می‌کنند و یا برای فروش به قطع کردن آن‌ها روی می‌آورند.

۸ – تاج‌محل، هند :

تاج‌محل یکی از پرجاذبه‌ترین مناطق گردشگری هند است. سالانه دو تا چهار میلیون نفر از این بنا بازدید می‌کنند که ۲۰۰ هزار نفرشان را گردشگران خارجی تشکیل می‌دهد. آلودگی هوا باعث شده هیچ وسیله نقلیه دودزایی مجوز عبور و مرور در محوطه این منطقه را نداشته و گردشگران با پای پیاده و یا به وسیله اتوبوس‌های برقی از آن دیدن می‌کنند. با این وجود، تنفس، عرق و تماس گردشگران به چیزهای که دست زدن به آن‌ها ممنوع شده، خساراتی بر بدنه ساختمان بنا وارد کرده و از اینرو برای حفاظت از کاخ و مرمت آن، از شمار بازدید‌کنندگان کاسته شده است.

۹ – جزایر گالاپاگوس، اکوادور :

گالاپاگوس شبه‌ جزیره‌ای واقع در اقیانوس آرام و نزدیک کشور آکوادور است. چارلز داروین زیست‌شناس معروف استرالیایی، در این منطقه اولین نظریه‌های تکامل خود را ارائه کرد. اگر چه تماشای این بهشت گرمسیری جاذبه‌ای شیرین برای گردشگران شده،‌ اما برای پوشش گیاهی و جانوری آن چیزی جز خسارت و نابودی نداشته است.
این جزیره نیز همچون همنوع استرالیایی خود هم از افزایش جمعیت ساکن رنج دیده و هم تمام حیوانات بومی آن طعمه شکارچیان وارداتی از مناطق دیگر شده‌اند.

۱۰ – اهرام گیزا، مصر :

شاید اهرام گیزا از معدود بناهایی باشند که شهرتی جهانی دارند. بناهایی که بسیاری آن‌ها را دیده‌اند و به همان میزان از‌ آن شنیده‌اند. رشد جمعیت زائده‌ای جدی برای این بناها نیز می‌باشد.
گردشگران بی‌شمار، بی‌ثباتی،‌ رشد بی‌رویه جمعیت در شهر قاهره، افزایش آلودگی هوا در کنار ده‌ها تن آشغال و هجمه انسان‌های فقیری که برای به دست آوردن اندکی پول به سرقت از بناها و فروش آن‌ها روی می‌آورند،‌ چهره‌ای متفاوت به جذابیت‌ اهرام داده است. تمام این موارد رفته‌رفته تبدیل به نابودی اهرام خواهند شد. پس باید هر چه زودتر به دیدار آن‌ها رفت پیش از ‌آنکه کاملاً ناپدید شوند.

۱۰ مکان تاریخی که پیش از نابودی باید آنها را دید