بایگانی دسته ی آثار

گنج های گمشده ی روسیه

غنائم گمشده ی ناپلئون

پس از گذشت ۱۲ سال از حمله ی شکست خورده ی فرانسوی ها به رهبری ناپلئون ضد روسیه ی تزاری در سال ۱۸۱۲، یک ژنرال به نام “دی سیگیور” در خاطرات خود نوشت که پس از عقب نشینی به سوی شرق، طلا و جواهرات بسیاری از کاخ کرملین در مسکو، و از کلیساهای بزرگ و خانه های اشرافی جمع آوری شد. آنها غنائم قیمتی را با ارابه های طلا که به این کار اختصاص داشت جابه جا می کردند. در مسیر عقب نشینی سوارکاران قزاق در سرمای زمستانی هولناک روسیه به فرانسوی ها حمله کردند.

ارتش فرانسه مجبور شد تا برای نجات خود، از شر غنیمت های با ارزشی که جمع کرده بود رها شود. به همین دلیل بخش عمده ای از آن را در قسمت غربی دریاچه ی “اسمولینسک” رها کردند. شاید هم متعمدانه آن را در دریاچه انداختند تا دست روس ها به آن نرسد. این گنج علاوه بر یادداشت های ژنرال “دی سیگیور” در زندگینامه ی ناپلئون که توسط نویسنده ی اسکاتلندی “والتر اسکات” به رشته ی تحریر درآورده شده است نیز ذکر شده است. در طول دویست سال چهار گروه پژوهشگر از دانشمندان روس در زمان تزارها و شوروی به جستجوی غنیمت های گمشده ی ناپلئون پرداختند که در نهایت با آزمایش هایی که بر روی آب دریاچه انجام دادند به تراکمی از طلا و نقره دست یافتند که هنوزهم درباره ی ماهیت آن تردید دارند.

گنج های گمشده ی روسیه

گنج استفان رازین

استفان رازین یک کشاور قزاق بود. او در سال ۱۶۷۰ یک یاغی علیه سلطه ی اشراف زادگان و فئودال ها به شمار می رفت. او و همراهانش با راهزنی و سرقت اموال کلیسا و حکام در امتداد رودخانه ی “ولگا” ثروت بسیاری اندوختند. استفان رازین و برادرش فرول پس از مبارزه ی طولانی با حکومت تزارها اسیر شدند و با وجود شکنجه های سخت راز گنج خود را برملا نکردند. اما در لحظه ی اعدام که قرار بود سر برادر او را با شمشیر قطع کنند، او گفت که جای گنج برادرش را می داند. استفان رازین با گفتن کلمه ی “خفه شو” آخرین جمله ی خود را به برادرش گفت و در نهایت توسط جلادان کشته شد.

فرول تا پنج سال تزارها را برای پیدا کردن گنج استفان رازین همراهی کرد، اما هیچ نشانه و اثری از گنج یاغی استفان رازین به دست نیامد و در نتیجه برادرش را نیز کشتند.

آخرین خبرها از گنج استفان رازین به دوران نبرد استالین گراد باز می گردد که چند سرباز در کنار رود ولگا بقایای یک توپ قدیمی پر از طلا و جواهرات را پیدا کردند که با شدت گرفتن درگیری مکان آن اخفا شد، و دیگر هیچگاه نتوانستند آن را پیدا کنند.

گنج های گمشده ی روسیه

کتابخانه ی گمشده ی ایوان مخوف

کتابخانه ی ایوان مخوف (ایوان گروزنی) با ۸۰۰ جلد کتاب نفیس از ۴۰۰ سال پیش ناپدید شده است. این کتابخانه حاوی کتاب های نفیس دست نویس در زمینه های تاریخی و علمی بود.

البته این کتابخانه بخشی از مُلک بیزانس ها در شهر قسطنطنیه بود. وقتی شهر قسطنطنیه به دست ارتش عثمانی فتح گردید، کتابخانه ی ارزشمند آن به روم انتقال داده شد. زمانی که پرنسس صوفیا با ایوان سوم (پدر ایوان مخوف) ازدواج کرد، گنجینه ای از کتاب های دست نویس کهن به روسیه برده شد. از سال ۱۶۰۱ تاکنون این کتابخانه ناپدید شده و تاکنون باستان شناسان اثر و نشانه ای از آن پیدا نکرده اند.

گنج های گمشده ی روسیه

مرگ تدریجی قلعه کلات اهرم

قلعه تاریخی کلات شهر اهرم، قلعه ای  با هویت تاریخی بومی و ملی واقع شده در شمال شهر اهرم سندی زنده از گذشته باشکوه دیار تنگستان بنایی که باشکوه و قدرت هر چه تمام تر گذشته درخشان تنگستان را به تصویر می کشد، که متاسفانه امروزه مورد بی مهری و بی توجهی مسئولین شهرستانی و استانی واقع گردیده است و توجهی بدان نمی شود به طور قطع اگر همین روند ادامه پیدا کند در آینده ای نه چندان دور به سرنوشتی مشابه  قلعه باقرخان تنگستانی که در قسمت غربی شهر اهرم قرار داشت و اکنون حتی از بقایای بنا نیز آثاری باقی نمانده است و باخاک یکسان شده دچار می شود.

این چنین ناملایمات و رفتارهای ناشایستی با میراث تاریخی و فرهنگی شهر، بی عدالتی است آشکار؛ در حق مردم و آیندگان مان چندسالی است که میراث فرهنگی استان مسئولیت مرمت کالبد کلات را عهده دار می باشد.

مرگ تدریجی قلعه کلات اهرم

ولی متاسفانه  روند این فرآیند بسیار کند و نامطلوب می باشد به خصوص اینکه بنا از فعالیت کارکردی نیز بی بهره است و چنانچه کالبد نیز مرمت شود ولی بدون فعالیت باقی بماند بنا رو به فرسودگی نسبی می گذارد ولی در حال حاضر جهت این فرسودگی از نسبی  به سمت کامل شدن گذارده است؛ هر بنا ی قدیمی میراث  فرهنگی به جا مانده از گذشتگان ما وقلعه تاریخی زائرخضرخان اهرمی سندی زنده بر مدعای حماسه آفرینی و غرور ملی ما تنگستانی ها، غرور و سند افتخاری که مسئولین ما بدان کاملا بی تفاوت هستند، گویی آن را به حساب نمی آورند و واقعیت نیز همین گونه است.

 چرا بعد از گذشت چندین سال کار مرمت بنا هنوز به اتمام نرسیده است و مرمت خود باعث تخریب بنا شده است.

 چرا نحوه کار میراث فرهنگی در سایر نقاط استان با تنگستان متفاوت است؟ چرا شهرستان ما همواره می بایست ضعیف انگاشته شود و در بی توجهی کامل به سر برد؟ چرا به سادگی می بایست از کنار میراث با ارزش شهرستان ما به سادگی گذر شود؟ اگر کلات هم به سرنوشت قلعه باقرخان تنگستانی دچار شود کدام یک از مسئولین ما پاسخگو خواهند بود؟

مسئولینی که قبل از تحویل گرفتن مسند پست و مقام  وعدهای زیبایی فراوانی می دهند اما بعد از چند مدت تمامی این وعدها و صحبت ها به طور کلی فراموششان می شود.

متاسفانه باید این واقعیت تلخ و تاسف بار را بپذیریم که مسئولین شهری ما بسیار ضعیف عمل می کنند و به راستی از عناصر هویت بخش شهرستان خود می گذرند در این امر نه تنها مسئولین شهرستان بلکه مسئولین استانی نیز می بایست پاسخگو باشند؛ چراکه اگر کلات نیز همانند قلعه باقرخان از ماگرفته شود خیانتی در حق مردم این دیار که هرگز فراموش نخواهد شد و مسئولینی که می بایست بابت کم کاری خود پاسخگو باشند.

مرگ تدریجی قلعه کلات اهرم

از هر دیدگاهی بخواهیم به کلات بنگریم می بینیم بی اهمیتی و بی مهری به آن ضربه ای جبران ناپذیر را به تنگستان وارد می کند تنگستانی که تمامی ایران آن را با عنوان خطه حماسه آفرین می شناسند، حماسه آفرینانی که اکنون به سادگی از کنار میراث ارزشمند خود گذشته اند و با آنکه تمامی این بی مهری و بی توجهی ها را می بینند سکوت اختیار کرده اند؛ سکوتی که تاوان بسیار بدی را در پیش خواهد داشت.

 تاریخ و هویت بومی و ملی ما به راحتی دارد از بین می رود و تنها کاری که مسئولین ما تاکنون انجام داده اند این است که نظارگر این ویرانی باشند.

با اینکه منتقدین و دوستداران میراث تاریخی  تاکنون فراوان بنام کلات قلم زده اند اما همچنان مسئولین ما بی تفاوتی خود را حفظ کرده اند و امید است این نقد تلنگری مثبت در راستای حفظ هویت بومی و ملی تنگستان عزیزمان باشد

مرگ تدریجی قلعه کلات اهرم

کاروانسرای باغ شیخ در ساوه

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

در میان صخره ها صخره های تیمره  در شهرستان خمین، پر از طرح ها و نقاشی های ابتدایی و جالبی است که حکایت انسان های اولیه و عصر حجر را برای انسان های عصر فناوری بازگو می کند، صخره هایی که در زیباترین فصل خدادادی جلوه ای دیگر یافته و در میان باد و باران در انتظار مسافران نوروزی است.

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین
تیمره به منطقه ای که سرچشمه های رود اناربار است و قدیمی ترین نشانه های تمدن بشری در این نقطه یافت شده است در منطقه مابین محلات خمین و گلپایگان در قیدو و مزاین قرار دارد.
کهن ترین آثارتاریخی و هنری بجا مانده از بشرسنگ نگاره ها هستند به تعبیری مادر تاریخ ، هنر، زبان ، خط ، اسطوره ها و فرهنگ ها، سنگ نگاره ها هستند.
آن زمان که خط و نگارشی وجود نداشته و آدمی مجبور بوده، مجموعه اطلاعات معیشتی و شکار، حفاظت، و اعلام خطر، آیین و رسومات و شیوه زندگی را از طریق نقش و نگاره ها به دیگران منتقل کند، این سنگ نگاره های منحصر به فرد به وجود آمد.

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

کامل ترین سنگ نگاره های جهان در تیمره
یکی از مهمترین و شاید کاملترین مجموعه های سنگ نگاره کشور که در خمین قرار دارد، نمادها، کتیبه ها و سنگ نگاره های تاریخی منطقه تیمره است، این نگاره ها که ناشی از تجربیات عینی و باورهای اعتقادی و فرهنگی نیاکان ما است. با مروری بر صفحه های صخره ای سخت منطقه خمین و گلپایگان در می یابیم که چگونه انسان های اولیه دانش و تجربه کسب شده خود را از طریق این نمادها به نسل های بعد از خود انتقال داده اند.

۳۰ هزار سنگ نگاره، کلکسیون قدمت تمدن در ایران
دکتر مرتضی فرهادی در کتاب موزه هایی در باد تعداد سنگ نگاره های موجود در تنگ غرقاب قیدو و همچنین سرشاخه های رودخانه خمین و گلپایگان را بالغ بر ۲۵ تا ۳۰ هزار عدد برآورد نموده است.
عمده نگاره ها مربوط به جانوران بویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است و ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است.

با بررسی های صورت گرفته، تصاویر پستانداری همانند بزکوهی، قوچ، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرنده گانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، بیشترین نگاره ها را تشکیل می دهد. شکار با چماق ، کمند، چنگک تصاویر شکارچیان سوار بر اسب، رقصهای جادویی، زنان باردار و زایش آدمی، نبردهای پهلوانی و جنگ های تن به تن از دیگر تصاویر قابل توجه است.
از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان به سنگ نبشته ها و کتیبه های تنگ غرقاب در صخره کتیبه دار و چم اسبه اشاره نمود که نشانگر شروع کتابت و استفاده از حروف و اشکال برای نگارش است.

اشکال هندسی در سنگ نگاره ها
اشکال هندسی، گیاهان، حروف رمزی، نمادهای گوناگون، حیواناتی که نسل آنها منقرض شده و پیچهای متوالی، متناوب و متحد المرکز که شبیه آنها در ۲۳ کشور جهان وجود دارد و چند کتیبه عربی متعلق به نیمه اول قرن هشتم نقوش این محوطه ها نشان می دهد که در اعصار باستان مردم زیادی در این سرزمین زندگی می کرده اند.

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

هنرهای صخره ای کهن ترین شکل تمدن بشری
هنرهای صخره ای یا سنگ نگاره های خمین از کهن ترین ادوار گذشته به شمار می آیند که در هیچ جای دنیا بدیلی برایش متصور نیست.
کشیدن تصویر و نگارش بر روی سنگها، نخستین کلام انسانهای اولیه که شما را به عمق تاریخ ایران می برد، جایی که نه تاکنون در گفتاری شنیده اید و نه در نوشتاری خوانده اید، با اسرار و رمز و رازهایی مسحورکننده. در این سنگ ها و کوهها صدای چکش انسانهایی را احساس می کنی که با وجود اختراع نشدن خط با کشیدن دست و محراب نماد تقدس این مکان را فریاد زدند.
هنرهای صخره ای (Rock Art) اسناد دسته اولی هستند که پژوهشگران را با ترجمان فرهنگ ها در اقلیم ها و زمان های مختلف آشنا می‌‌کنند.
انسان های عصر حجر خلاق بودند
شگفتی سنگ نگاره های تیمره در این است که گویی متعلق به انسان های پیشین است و گویا دست خلاقانه ای با ابزاری پیشرفته نقوش را بر سنگ ها کشیده است. با مشاهده سنگ نگاره های تیمره به نقش های شگفت انگیزی برخورد می کنیم که بجز آثار انسانهایی فرازمینی برای آنها پاسخ قانع کننده‌‌ی دیگری متصور نیست نقش انسانهایی با ظواهری ملبس و شبیه به فضانوردان امروزی سرهایی بزرگ و تنه هایی کلفت و پاهایی ظاهراً کوتاه. وجود نقوش انسان های بالدار به تعداد زیاد که شاید نشان از آرزوی پرواز و نقوش فرشتگان برای استمداد باشد و یا انسانهایی که از کرات و سیارات دیگر به زمین آمده اند.
از دیگر آثار شگفت انگیز این منطقه شباهت این نقشها با قاره های دیگر است زیرا نقش های متعددی که در هزاران سال پیش حکاکی شده اند در قاره هایی ایجاد شده که عمر کشف بعضی از آنها از ۵۰۰ سال فراتر نمی رود و آنقدر این نقوش شبیه یکدیگرند که گویی کار یک هنرمند واحد است.

منحصر به فرد بودن سنگ نگاره
آثار موجود در سنگ نگاره ها حاکی از خلاقیت و روشی برای بیان دیدگاهها نیز بوده است.
در گذشته های دور هیچگاه یک انسان عادی قادر به مسافرت و کسب دانش و مهارتی شبیه به هم نبوده و طوری زندگی می کرده اند که حتی از وجود هم مطلع نبوده اند تا چه رسد به اینکه از طرح و سبک های نقوش یکدیگر با جزئیات کپی برداری و تقلید کنند.

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

وجود دوره های تاریخی در سنگ نگاره های خمین
ناصری فرد مولف دو کتاب در زمینه سنگ نگاره های تیمره تاکید کرد: بررسی و مطالعه بر روی آنها معلوم می کند که این کنده کاری ها مربوط به دوره های مختلف تاریخ است به طوری که بر روی یک دیواره سنگی چندین لایه نقوش مختلف روی هم حکاکی شده. (دیواره کوه های خیزاب، دره گرم ، سرکوبه ، بابا قله، قیدو ومزاین، غاراقیه برفیان و هفتادقله ) گویی نقوش مکانی مقدس به شمار می رفته است.
این احترام و تقدس هنوز در بعضی روستاهای خمین وجود دارد اما اکثر آنها مربوط به دوره های مختلف تاریخی است. به شکلی که نقوش زیرین بر اثر گذشت زمان به سختی قابل رویت است.
وی اضافه کرد: سنگ نگاره های تیمره یکی از مهمترین و شاید کاملترین مجموعه های کشور است که آداب، رسوم، اطلاعات معیشتی و شکار بر آنها نقش بسته است.

ردپای هزاران گردشگر در صخره های تیمره
سالانه هزاران علاقمند طبیعت، تاریخ و تمدن از سنگ نگاره های تیمره خمین دیدن می کنند و اوج این بازدیدها تعطیلات نوروز است. اکنون چشم های تیمره برای ورود گردشگران نوروزی گشوده شده است و چشم به راه مسافران دور و نزدیک است.

وجود زمینه های ایجاد قطب گردشگری جهانی در خمین
وجود محل تولد و گذران دوران جوانی رهبر کبیر انقلاب، در خمین، وجود آثاری از این مرد بزرگ در این شهر، قطب تولید عسل و جاذبه های تاریخی آن، شهرستان خمین را به منطقه گردشگری تبدیل کرده است و می توان هر ساله با درآمدزایی بسیار این هنرها را به دنیا نمایش داد. هنری که فرهنگ و پیشینه ایران زمین را بازگو می کند که البته با هزار افسوس این هنرها نه تنها به روی گردشگران خارجی بلکه به علت نداشتن امکانات و عدم برنامه ریزی و شاید عدم علاقه به آثار گذشتگان به روی گردشگران داخلی هم بسته و ناشناخته مانده است.
کوه های تیمره شهرستان خمین با آثار خود ایران زمین را خاستگاه انسانهای اولیه معرفی می کند. ای کاش می شد آثار این انسانها را که این تصویرها را با استخوان بر روی سنگ نقاشی کرده اند قاب گرفت آثاری که با پیشرفت روزافزون جهان، بشر همچنان از درک آنها عاجز است.

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

کهن ترین نشانه تمدن بشری در تیمره خمین

کشف آثار تاریخی در تپه باستانی سیلوه پیرانشهر

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اکبر عابدی امروز “شنبه” با اعلام این مطلب گفت: قدیمی ترین آثار به دست آمده از کاوش در تپه باستانی سیلوه پیرانشهر متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد و دوره مس و سنگ است که از این دوره علاوه بر سفال های شاخص کاه رو و منقوش، ابزارهای سنگی از جنس ابسیدین و کوارتز و چرت نیز در کنار ادوات سنگی به دست آمد.
او همچنین به کشف ساختارهای معماری متفاوت از فازهای مختلف این دوره اشاره کرد و گفت: بیشترین استقرار محوطه متعلق به عصر مفرغ منطقه جنوب دریاچه ارومیه است که از جمله فرهنگ های کمتر شناخته شده شمال غرب ایران به شمار می آید.

کشف آثار تاریخی در تپه باستانی سیلوه پیرانشهر
به گفته این باستان شناس، بیشترین استقرار تپه باستانی سیلوه پیرانشهر که نزدیک به ۸ متر از آثار این محوطه را در بر می گیرد نیز متلعق به این دوره است.
به گفته این باستان شناس با توجه به تحولات منطقه ای و فرامنطقه ای زیاد در این منطقه و محوطه در دوره مفرغ، آثار به دست آمده نیز قابل توجه است.
اکبر عابدی خاطر نشان کرد: وجود چندین فاز و دوره های معماری به همراه سفال های شاخص در کنار ابزارهای سنگی، فلزی و استخوانی از یافته های شاخص دوره مفرغ در تپه سیلوه است.
او اظهار داشت: شاخص ترین یافته دوره مفرغ دو لوح شمارشی متعلق به دوره آغاز نگارش و عصر مفرغ است که بسیار شبیه به نمونه های بدست آمده از تپه گودین کرمانشاه و محوطه های همزمان خود است.
او با اشاره به این که پس از دوره مفرغ آثار و نهشته هایی از دوره عصر آهن در محوطه قابل مشاهده است، گفت: با توجه به بررسی های اولیه به نظر می رسد این آثار و نهشته ها بیشتر متعلق به دوره های عصر آهن II و III شمال غرب ایران و حوزه فرهنگی حسنلو باشد که البته این دوره با توجه به ابهامات و اهمیت آن نیازمند مطالعات و بررسی های بیشتری است.

کشف آثار تاریخی در تپه باستانی سیلوه پیرانشهر
وی در ادامه از شناسایی و ثبت، ساختارهای سنگی فراوانی از دوره تاریخی به ویژه اشکانی در ترانشه های مختلف کاوش خبر داد.
به گفته این باستان شناس، جدیدترین آثار محوطه شامل قبور فراوانی از سده های میانی اسلامی (سلجوقی – ایلخانی) تا قبور معاصر را در بر می گیرد که اطلاعات انسان شناختی فراوانی  برای بررسی مطالعات مختلف در اختیار پژوهشگران می گذارند.
او با اشاره به این که نخستین فصل کاوش های نجات بخشی سد سیلوه در دو محوطه تپه قبرستان سیلوه و تپه سرباز سیلوه با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال انجام است، ابراز امیدواری کرد که تا پایان کاوش اطلاعات بیشتری درباره دوران پیش از تاریخ و تاریخی منطقه شمال غرب ایران به دست آید چرا که این موضوع  کمک شایانی در تکمیل جدول گاهنگاری شمال غرب ایران خواهد کرد.
او در پایان گفت:  با توجه وسعت محوطه، سعی بر این بود تا در کمترین زمان ممکن بیشترین اطلاعات از این کاوش به دست آید.

کشف آثار تاریخی در تپه باستانی سیلوه پیرانشهر

اسرار گنج دره جنّی

افسانه گنج‌های کوه سلیمان و غار علی‌بابا و چهل‌دزد بغداد که مملو از شمش‌های طلا و کوزه‌های لب‌به‌لب پر از اشرفی است یک افسانه است که به‌قول فیلمسازهای نوآر ته آن باز مانده و کسی نمی‌داند که چه بلایی بر سر آن همه اشرفی و سکه طلا و نقره آمده است.

اسرار گنج دره جنّی