سنگ نگاره های اشکانی …
سنگ نگاره های اشکانی:
سنگ نگاره کال جنگال
دراین سنگ نگاره مردی با لباس پارتی در حال نبرد باشیر ماده ای دیده میشود و در کنار آنها به خط پهلوی اشکانی مطلبی نوشته شده است. این سنگ نگاره در ارتفاعات رچ بیرجند قرار دارد.
سنگ نگاره قیر و کارزین
در سه کیلومتری شهر قیر در جنوب فارس بین گردنه گلومشک و گردنه سم دلدل در کنار جاده قیر به فیروز آباد نقش برجسته یک سرباز پارتی بر روی یک تخته سنگ بزرگ حک شده است و صحنه تیر اندازی را نشان میدهد. از آنجا که پارتیان در فارس قدرت چندانی نداشتند این اثر تنها اثر پارتی حجاری شده در فارس است
سنگ نگاره های بیستون
در پای کوه بیستون سه اثر از اشکانیان داده میشود .مهرداد دوم ، گودرز دوم و بلاش برای خود در پای کوه صخره ای بیستون سنگ نگاره هایی کنده اند
سنگ نگاره خونگ اژدر ایذه
در این تصویر یکی از حاکمان محلی تمام قد ایستاده است و از روبرو حجاری شده است. . دو کبوتر نیز دیده میشوند که یکی از آنها حلقه قدرت را به همراه دارد . شاه اشکانی بر روی اسب در سمت چپ قرار دارد . در سمت دیگر سه نفر ایستاده اند که اولی فردی روحانی و چیزی شبیه میوه کاج در دست دارد.دو نفر دیگر احتمالا نگهبان هستند
سنگ نگاره تنگ سروک
تنگ سروک در استان کهگیلویه بویر احمد قرار دارد. در این مکان سنگ نگاره ای از شاه الیمایی هم دوره پارتها قرار دارد. در این سنگ نگاره مهرداد اول اشکانی و شاه الیمایی نشان داده شده اند
سنگ نگاره خونگ کمال وند ایذه
در چند کیلومتری خونگ اژدر قرار دارد و نقشی از زمان اشکانیان دیده میشود. این تصویر بسیار آسیب دیده است و به راحتی قابل تشخیص نیست. در این تصویر دو نفر دیده میشوند که دست همدیگر را گرفته اند
سنگ نگاره خونگ یار علی ایذه
در شمال روستای خونگ یارعلی وند دره ای قرار دارد و در این دره نقشی از دوره اشکانیان بر سنگ حجاری شده است. فردی بر اسب سوار است و فرد دیگری جلوی او ایستاده است. بر بالای آن مطالبی به زبان پهلوی اشکانی دیده میشود و از این نظر اهمیت خاصی دارد
سنگ نگاره تنگ شیوند ایذه
سنگ نگاره ای از دوره الیمایی در تنگ شیوند ایذه قرار دارد که اجرای مراسم آیینی را نشان میدهد .این سنگ نگاره در سالهای اخیر کشف شده است
سنگ نگاره باجول ایذه
سنگ نگاره ای از شاهان الیمایی هم دوره اشکانیان در روستان باجول ایذه قرار دارد. در این نگاره چهار نفر دست در دست هم از پیاله های خود می نوشند.سه نفر از آنها مرد و چهارمی زن است
نامه اردوان سوم به اهلی شوش
نامه ای در خرابه های شوش در سال ۱۹۳۲ کشف شده است که از اردوان سوم به مردم شوش فرستاده شده است. این نامه بر روی قطعه سنگی از مرمر خاکستری نقر گردیده و در موزه لوور نگه داری میشود. نامه در سالهای ۲۱-۲۲ میلادی نوشته شده و دو شخصیت به نامهای آنتیوخوس و فرهاد از بزرگان شهر شوش در آن مخاطب واقع شده اند. زبان نامه یونانی است. در متن سنگنبشته پس از شخصیتهای نامبرده مسیولان و اهالی شهر مخاطب قرار گرفته اند. بنظر میرسد که مقصود از مسیولان آن دسته از نمایندگان شهر بوده اند که حص اداره امور آن را داشته اند. در شوش فرمانده پادگان یا ساتراپ و نیز خزانه دار مخصوص از زمره مسیولان بودند
بنچاقهای اورامانات
سه ورق از پوست آهو در منطقه اورامان کردستان در سال ۱۹۰۹ کشف شد و به نام بنچاق اورامانات مشهور شده است . بر طبق این نوشته ها تاکستانی بین دو فرد معامله شده است . تاریخ آن مربوط به ۸۸ ق م است .مینس خط پهلوی اشکانی آنرا ترجمه کرده است و آنرا مصادف اواخر حکومت مهرداد دوم میداند. این اولین سند خط پهلوی اشکانی است که تا به حال کشف شده است