در پنج هزار سال پیش از میلاد در منطقه ای میان روسیه در شرق رود دنیپر و شمال قفقاز و غرب کوهای اورال قومی زندگی میکرد که فرانتس بوپ آلمانی آن قوم و زبان آنها را هندواروپایی نامید. در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد گروهی از اقوام هندواوپایی که خود را آریایی می نامیدند سرزمینی را به تصرف در آوردند و آن سرزمین به نام آن قوم ایران نامیده شد.
در اوایل هزاره اول پیش از میلاد ایرانیان در شرق ایران در سرزمین هرات و مرو حکومتی تشکیل دادند که اخبار آن به صورت افسانه ای در بخش پیشدادیان و کیانیان در شاهنامه فردوسی به جای مانده است. در اواخر سده هشتم پیش از میلاد ، دیوکس دولت ماد را در همدان تاسیس کرد. دولتی که دیوکس بنیان نهاده بود تابع دولت آشور بود. در اوایل سدۀ هفتم پیش از میلاد هخامنش در پارسومش (واقع در نزدکی شوش) دولت پارسی هخامنش را تشکیل داد. این دولت تابع دولت مادها بود. در سال ۶۱۲ ق.م. هوخشتره مادی با تصرف نینوا (پایتخت آشور) دولت مستقل ماد را تاسیس کرد.
کورش پارسی (از نوادگان هخامنش) در سال ۵۵۰ ق.م. با غلبه بر آستیاگس (آخرین پادشاه ماد) دولت ماد را منقرض و دولت هخامنش را تاسیس کرد.اسکندر مقدونی در سال ۳۳۱ ق.م. دولت هخامنش را سرنگون کرد.
از آغاز آمدن ایرانیان به این سرزمین تا سال ۳۳۱ ق.م. از لحاظ تاریخ زبان فارسی دوره باستان نامیده میشود.
از سال ۱۰۰۰ تا ۷۰۰ ق.م. دوره رواج ایران باستان است.
از ایرانیان باستان اثری بر جای نمانده است. از طریق زبانهایی که از آن منشعب شد آن را باسازی کردند.
در سده های نخستین هزاره اول پیش از میلاد ، ایرانیان باستان در بخشهای مختلف ایران به صورتهای مختلفی در آمد و هر صورت آن زبان مستقلی شد. در میان زبانهای منشعب شده از ایرانیان باستان تنها از زبانهای زیر آثاری به جای مانده است.
زبان سکایی _ که از این زبان تعدادی لغت در نوشته های یونانی و لاتینی و هندی به جای مانده است.
زبان مادی _ که از این زبان تعدادی لغت در نوشته های فارسی باستان و یونانی به جای مانده است.
زبان اوستایی _ که تنها اثری که از این زبان به جای مانده کتاب اوستاست.
زبان فارسی باستان _ از این زبان کتیبه های شاهان هخامنشی باقی مانده است.
من اولین زبانهایی را که حروفش را برای شما میگذارم تا با آن آشنا بشوید زبان اوستایی و زبان فارسی باستان است. که جزو اولین و مهمترین خطها و زبانهای باستان است.
بعد از آن در همینجا به مرور کلیه زبانها و خط های باستانی را برایتان خواهم گذاشت تا بیشتر با تاریخ و گذشته نوشته نشدهء ایران باستان آشنا شوید.
خط اوستایی و تعدادی نوشته به این خط
خط اوستایی تمام شد و خط بعد خط فارسی باستان میباشد.
فارسی باستان زبان قدیم مردم پارس بوده است. مهمترین اثر بازمانده از فارسی باستان کتیبه داریوش بزرگ بر کوه بیستون است. از دیگر پادشاهان هخامنشی هم کتیبه هایی به جای مانده است.
فارسی باستان به الفبایی نوشته شده است که میخی نامیده میشود. علت این نامگذاری آن است که حرفهای این الفبا به میخ شبیح است. ظاهراّ داریوش بزرگ دستور داده است که الفبایی برای فارسی باستان ساخته شود و زبان بدان نوشته شودالفبای فارسی باستان از الفبای اکدی و الفبای اکدی از الفبای سومری گرفته شده است.
این الفبا ۳۶ حرف دارد و ۲ واژه جدا کن و ۸ اندیشه و نشانه هایی هم برای اعداد.
الفبای فارسی باستان از چپ به راست نوشته میشود.
پهلوی اشکانی زبان پهله بودکه شامل خراسان و مازندران و جنوب ترکمنستان می شد. در زمان داریوش پدرش استان دار پهله بود در همین سرزمین اشک اول توانست به حکومت یونانیان خاتمه دهد و دولتی تاسیس کند.
این زبان به سه صورت نوشته می شده است.
که هر سه تای آن را برایتان می گذارم.
فارسی میانه دنباله فارسی باستان است که به این زبان پهلوی ساسانی هم گفته میشود.
این زبان در دوران ساسانی زبان رسمی ایران بوده است و از آن چهار نوع اثر با چهار نوع الفبا به جای مانده است.
الف- فارسی میانه کتیبه ای
