ذو القرنین یا همان کوروش کبیر
ذو القرنین یا همان کوروش کبیر:
« وَ یَسْئَلُونَکَ عَنْ ذِی الْقَرْنَیْنِ قُلْ سَأَتْلُوا عَلَیْکُمْ مِنْهُ ذِکْراً » (۱)
و از تو درباره ذو القرنین مى پرسند. بگو: به زودى از او یادى بر شما خواهم کرد.
و از تو درباره ذو القرنین مى پرسند. بگو: به زودى از او یادى بر شما خواهم کرد.
نکته های موجود در این آیه:
«قرن»، دو معنا دارد:
یکى دوران طولانى و دیگرى به معناى شاخ حیوان، و ذو القرنین را از آن جهت بدین وصف نامیده اند که یا حکومت طولانى داشته و یا آنکه دو رشته موى خود را مثل دو شاخ مى بافته و یا روى کلاه او دو شاخک قرار داشته است.
همچنین ممکن است مراد از «قرنین» شرق و غرب جهان باشد، (۲) که چون او به تمام شرق و غرب عالم سلطه پیدا کرده بوده «ذو القرنین» نامیده شده است.
امام باقر علیه السلام فرمودند:
«ذو القرنین» پیامبر نبود، لیکن مرد صالحى بود که خدا او را دوست مى داشت و او قوم خود را به تقوا سفارش مى کرد. مردم بر یک طرف سر او ضربهاى وارد کردند و او تا مدّتى ناپدید شد، پس از آن به سوى مردم بازگشت و دعوت خود را تکرار کرد، مردم به سمت دیگر سر او ضربهاى زدند.
آن گاه امام فرمود:
در میان شما نیز شخصى با این خصوصیات است. (۳)
«قرن»، دو معنا دارد:
یکى دوران طولانى و دیگرى به معناى شاخ حیوان، و ذو القرنین را از آن جهت بدین وصف نامیده اند که یا حکومت طولانى داشته و یا آنکه دو رشته موى خود را مثل دو شاخ مى بافته و یا روى کلاه او دو شاخک قرار داشته است.
همچنین ممکن است مراد از «قرنین» شرق و غرب جهان باشد، (۲) که چون او به تمام شرق و غرب عالم سلطه پیدا کرده بوده «ذو القرنین» نامیده شده است.
امام باقر علیه السلام فرمودند:
«ذو القرنین» پیامبر نبود، لیکن مرد صالحى بود که خدا او را دوست مى داشت و او قوم خود را به تقوا سفارش مى کرد. مردم بر یک طرف سر او ضربهاى وارد کردند و او تا مدّتى ناپدید شد، پس از آن به سوى مردم بازگشت و دعوت خود را تکرار کرد، مردم به سمت دیگر سر او ضربهاى زدند.
آن گاه امام فرمود:
در میان شما نیز شخصى با این خصوصیات است. (۳)
بنابر این به خاطر این دو ضربه به ذو القرنین معروف بوده است.
تفسیر نمونه با توجّه به اظهارات چند مورّخ یونانى و چند فراز از تورات (۴) و کشف مجسمه ى کورش در قرن نوزدهم میلادى که تاجى با دو شاخ بر سر داشت، ذو القرنین را با کورش بیشتر تطبیق مى دهد، ولى مرحوم شعرانى، در حاشیه تفسیر ابو الفتوح، ذو القرنین را همان اسکندر مقدونى مى داند که از سیزده سالگى شاگرد ارسطو بوده است. و صاحب تفسیر المیزان او را همان کورش مى داند.
به هر حال در اینکه ذو القرنین چه مدّت حکومت کرده؟
نام واقعى او چیست؟
چند سال عمر کرده؟
آیا بشر بوده یا فرشته، پیامبر یا عبد صالح؟
اسکندر بوده یا کورش؟
چرا ذو القرنین نام دارد؟
امکاناتش چه بوده، محدوده ى حکومتش کجا بود؟
طول و عرض و مشخصات سدى که ساخت چه بود؟
چه زمانى بود؟
آیا این سدّ همان دیوار چین است یا نه؟
سخنان بسیارى بیان شده و بحث در جزئیّات آن چندان مفید نیست.
باید دنبال هدفها رفت، نه مسائل جزئى
زیرا در آنها هیچ رشدى نیست.
باید دنبال هدفها رفت، نه مسائل جزئى
زیرا در آنها هیچ رشدى نیست.
