پترا یا مکه
پترا یا مکه
پترا (به عربی: البتراء) شهری تاریخی در ۲۶۲ کیلومتری جنوب شهر امان است که درگذشته پایتخت حکومت باستانی نَبَطیها بوده است. این شهر در سده ۴ پیش از میلاد و در زمان تمدنِ نبطیها ساخته شدهبود. بر طبق روایاتی، این شهر توسط جنها تسخیر شده است.
نبطیان از عربهای شمال جزیره به شمار میآمدهاند و شاید نزدیکترین دولتهای کهن به عرب حجاز نیز بودهاند. بیش تر نامهای رایج میان آنان به نامهای استفاده شده به هنگام ظهور اسلام شباهت داشتهاست، مانند: حارثه، ملیکه، جذیمه، کلیب، وائل، مغیره، قصیّ، عدی، عائذ، عمر، عمیره، یعمر، کعب، معن، سعد، مسعود، وهب اللات، تیم الله و علی.[۲] همچنین از سوی دیگر ترکیب لغتهای آنان شباهت به ترکیب نحو عربی مشهور میان ما دارد.
پترا در غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شدهاست. این شهر تاریخی در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدیدشناخته شد.
پترا یا مکه
نام
پترا شهری است کامل که همهٔ آن در کوه و در تخته سنگهایی به رنگ گُل سرخ یا رنگ صورتی تراشیده شدهاست. از اینجاست که نام این شهر زیبا پترا نهاده شدهاست. کلمه پترا به زبان یونانی به معنی صخره است و چون این شهر باستانی تماماً در سنگ (صخره) کنده شدهاست آنرا پترا نامیدهاند. همچنین این شهر تاریخی و زیبا را بهخاطر گل سرخگون بودنش بهنام المدینهالوردیه نیز نامیده شدهاست، در سال ۱۹۷۸ میلادی کتابی در این مورد نوشته شدهاست که از تاریخ بنای این شهر باستانی سخن میگوید، مؤلف نام کتاب را الأسرار المَدینَهالوَردِیَه نامگذاری نمودهاست. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره، رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه نمودهاند. پترا در قرن اول قبل از میلاد و در عهد شاه غسانی حارث سوم درخشید.
ابعاد
مساحت این شهر باستانی بسیار زیبا ۲۶۴ کیلومتر مربع است.
پترا یا مکه
حدود کشور نَبَطیها
حدود کشور نَبَطیها از ساحل شهر عسقلان در غرب فلسطین و در امتداد صحرای شام در سمت مشرق ادامه مییافت. شهر پترا حلقهٔ اتصال بین تمدن سرزمین میانرودان (یا بینالنهرین) و سرزمین شام و شبهجزیره عربستان و مصر بودهاست. این شهر که پایتخت نَبَطیها بود توانستهبود کنترل و زمام راههای تجارتی مناطق اطراف خود به دست گیرد، کاروانهای تجارتی از جنوب شبهجزیره عربستان و غزه و عسقلان وصور و دمشق از راه پترا پایتخت کشور نَبَطیها میگذشتهاند و این شهر از رونق خاصی برخوردار بودهاند.
پایان حکومت نَبَطیها
پایان حکومت نَبَطیها و خرابی پایتخت شهر پترا به دست رومیان در سال ۱۰۵ میلادی بودهاست، لشکریان رومی در سال ۱۰۵ میلادی سرزمین نَبَطیها را محاصره میکنند و آب را به روی ساکنان شهر میبندند و سرانجام بعد از مدتی آن شهر را اشغال میکنند و به حکومت نَبَطیها خاتمه میدهند.
بیرون آمدن از دست رومیان
در سال ۶۳۶ میلادی عربها توانستند شهر پترا را از نفوذ رومیها برهانند. ساکنان پترا پس از آن به کشاورزی اشتغال ورزیدند. اما زلزلهای که درسالهای ۷۴۶ و ۷۴۸ به این شهر وارد آمد، ساکنان پترا را وادار کرد تا به مناطق اطراف کوچ کنند. امروزه آثار این شهر باستانی پرشکوه در میان کوه به عنوان یادگاری از دوران نَبَطیها به جا مانده که از مراکز مهم گردشگری کشور اردن به شمار میآید.