کلیسای مسروپ مقدس مشهد
کلیسای مسروپ مقدس مشهد
کلیسای مسروپ مقدس مشهد (کلیسا ارامنه) واقع درخیابان امام خمینی (ارگ سابق) در حوالی میدان ۱۰ دی (سوم اسفند سابق) مربوط به دوره پهلوی و مهمترین کلیسای مشهد متعلق به ارمنیان می‌باشد.
کلیسا ده دی (کلیسای مسروپ مقدس مشهد)
از جمله مکان‌هایی که اقلیت‌های مذهبی در ایران همواره برای عبادت خود داشته و دارند کلیساها می‌باشد. شهر مقدس مشهد نیز از این نظر مستثنی نمی‌باشد. بعد از مهاجرت اکثریت اقلیت‌های مذهبی از مشهد دو کلیسا قدیمی و تاریخی شهر مشهد دیگر به آن‌صورت فعالیت ندارند و به تاریخ شهر مشهد پیوسته‌اند.
کلیسای مسروپ مقدس مشهد که در میان مردم مشهد به نام کلیسای میدان ده دی مشهور است قدمتی ۷۶ ساله دارد که از ۲۵ مرداد ۱۳۸۴ در فهرست تاریخی فرهنگی کشور به ثبت رسیده است. با اینکه ۱۳ سال از به ثبت رسیدن این بنای تاریخی در فهرست آثار تاریخی فرهنگی کشورمان رسیده‌است اما تا کنون فعالیتی در حوزه مرمت این بنا تاریخی صورت نگرفته‌است.
کلیسای مسروپ مقدس مشهد در سال ۱۹۴۱ میلادی توسط ارمنی‌های ساکن شهر مشهد بنا گردیده‌است. پلان ساختمان کلیسا تقریبا شبیه ذوزنقه می‌باشد. ساختمان کلیسای مسروپ مقدس مشهد دارای دو گنبد مخروطی شکل است که از ویژگی‌های بارز و منحصربه‌فرد این کلیسا محسوب می‌شود. بزرگترین گنبد در وسط ساختمان کلیسا قرار دارد و صلیبی از جنس آهن در بالای آن نصب شده‌است. ردیفی از کاشی‌های سفید رنگ در حاشیه زیر گنبد قرار دارد که به گلی سبز رنگ منقش شده‌است.
در بالا فضا ورودی کلیسای مسروپ مقدس مشهد گنبدی مخروطی شکل که لایه بیرونی آن شبیه سقف شیروانی است. بالای در ورودی کلیسا نیز ناقوسی نصب کرده‌اند کهمطالبی به زبان ارمنی بر روی آن حک شده‌است. چون ارمنیان مشهد، تابع خلیفه‌گری اصفهان بودند، ناقوس کلیسای ده دی از شهر اصفهان به مشهد آورده شده است.
قدمت این کلیسا به دوران پهلوی اول می‌رسد. در اطراف کلیسای مسروپ مقدس مشهد، ساختمان‌های اداری و مدرسه ارمنی‌های مشهد قرار دارد. مدرسه ارمنی‌ها که همجوار با کلیسای مسروپ مقدس می‌باشد نیز بعد از مهاجرت ارامنه تعطیل شد و امروز تنها بقایایی از ساختمان آن باقی مانده است و رو به تخریب است.
کتابخانه‌ای قدیمی در قسمتی از حیاط کلیسا واقع شده است که بیش از هزار جلد کتاب به زبان‌های ارمنی و روسی دارد. کتابخانه کلیسای مسروپ مقدس مشهد در سال ۱۹۶۱ ساخته شده است، اما کتاب‌های آن با توجه به رطوبتی که کف و دیوارها را فرا گرفته، روبه نابودی است.
