بروزرسانی شده در تاریخ: ۲۷ آبان ,۱۳۹۷

روش استفاده از کتراک

آموزش استفاده از طرز تهیه در هنگام استفاده :

معرفی کتراک : کتراک از مواد غیر منفجره شیمیایی در معادن می باشد که با استفاده از اعمال نیروی کشش در دیواره چال باعث شکست سنگ ها می گردد. کتراک در هنگام استفاده گاز و حرارتی تولید نمی کند اما عمل شکست را مانند انفجار انجام می دهد.

روش استفاده از کتراک

آماده سازی کتراک :

ماده شیمیایی کتراک در اثر اختلاط با آب جهت انجام عملیات تخریبی به کار می رود.

البته برای انجام این کار باید به نکاتی توجه کنید :

نحوه طراحی چال ها :

فواصل بین چالها به صورت تقریبی در صورتی که قطر چال ۴۰ میلی متر باشد برای سنگ های خیلی سخت بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر، برای سنگ های متوسط بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر و برای سنگ های تقریبا نرم بین ۱۵ تا ۴۰ سانتی متر می باشد. همچنین هر چه قطر چال ها بیشتر باشد کیفیت کار کتراک بالا رفته و فاصله چال ها از یکدیگر نیز بیشتر می شود و در ضمن ارتفاع چال ها نیز رابطه مستقیمی با افزایش فاصله بین چال ها دارد.

فاصله بین چال ها باید بر طبق الگو رعایت گردد. طبق الگوی زیر می توان فواصل چال ها را تعیین کرد :

ضریب * قطر چال = حداکثر فاصله چال ها (میلی متر)

روش ساخت کتراک :

کتراک را به نسبت ۳ کیلو با ۱ لیتر آب مخلوط کرده روش استفاده از کتراک و کامل هم زده شود تا مخلوطی یکدست شود.

۱٫ نسبت مخلوط کردن کتراک با آب حدود ۳ کیلو کتراک به ۱ لیتر آب است.

۲٫ مخلوط کردن باید در ظرف پلاستیکی انجام شود.

۳٫ آب مورد نظر باید آب معمولی باشد.

۴٫ درجه حرارت آب برای مخلوط کردن باید بین ۱۵ تا ۴۰ درجه سانتی گراد باشد.

حال دوغاب آماده را تا ۹۵% ارتفاع چال پر کنید. سپس سر چال ها را روش استفاده از کتراک به گوه چوبی ببندید و خب بکوبید. اسفاده از گوه چوبی جهت جلوگیری از پاشیده شدن مواد به بیرون از سوراخ می باشد و تاثیری در قدرت و عملکرد کتراک ندارد.

فعل و انفعالات شیمیایی کتراک از همان لحظه مخلوط کردن و ریختن درون روش استفاده از کتراک چال ها شروع می شود و گوه های چوبی به بیرون رانده می شود و دلیلی ندارد شما مجدد آنها را بکوبید.

با توجه به نوع کتراک و سختی سنگ مورد نظر روش استفاده از کتراک برای شکسته شدن بعد از مدتی عمل شکستن انجام می شود.

موارد استفاده از کتراک :

استفاده از کتراک در سنگ های پردرز و شکاف مناسب نمی باشد. به خاطر اینکه مواد، از درزها حرکت کرده و شکستگی های نا همگون ایجاد می کند. البته امروزه با پیشرفت هایی که در تولید کتراک به وجود آمده است در بیشتر سنگ ها می توان از آن استفاده کرد.

در ایران از کتراک بیشتر در معادن سنگ به خصوص معادن سنگ گرانیت، روش استفاده از کتراک در پروژه های عمرانی و راه سازی جهت تخریب و شکستن سنگ های مزاحم و نیز جهت شکستن بتن و یا ساروج استفاده می شود.

امروزه کتراک و مواد منبسط شونده به طور روز افزون در کارهای معدنی مورد استفاده قرار می گیرد.

میزان مصرف کتراک :

به طور کلی برای سنگ، بتن بدون الماتور و ساروج در صورتی که دور آن باز باشد در هر متر مکعب بین ۷ تا ۱۵ کیلو مصرف می شود.

در صورتی که دور کار بسته باشد یا در خاک مدفون باشد روش استفاده از کتراک روش استفاده از کتراک برای هر متر مکعب بین ۲۰ تا ۵۰ کیلوگرم بسته به فضای کار کتراک مصرف می شود.ساروج

برای بتن مسلح نیز برای هر متر مکعب بسته به شرایط الماتور و فضای کار بین ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم کتراک مصرف می شود.ساروج

نکات ایمنی کار با کتراک :

کتراک چه به صورت پودر و چه به صورت دوغاب برای چشم خطرناک است روش استفاده از کتراک  و حتما باید در تمام مراحل کار با کتراک از عینک ایمنی استفاده شود. در صورت پاشیده شدن کتراک از چال ها و پخش شدن در هوا باید از محیط دور شوید تا باعث تنگی نفس و سوزش چشم شما نشود. در صورت پاشیده شدن کتراک به چشم فورا با آب تمیز و خنک بشویید و سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

این پودرها پس از مخلوط شدن با آب به صورت دوغاب در درون چال ها از پیش حفاری شده ریخته می شود و پس از مدتی در اثر هیدراتیزاسیون و آبگیری، دوغاب حاصله تا چندین برابر خود افزایش حجم می دهد و در اثر این افزایش حجم یک تنش فشاری بالایی به دیواره چال ها وارد می کند و این تنش در نهایت موجب شکسته شدن دیواره چال، در نقاط ضعف موجود در اطراف دیواره می گردد. با حفاری و آرایش چال ها در جهت های روش استفاده از کتراک خاص می توان شکسته شدن دیواره چال ها را هدایت نمود و در نهایت قطعات سنگ و یا بتن را به طور دلخواه برش داد.