بایگانی دسته ی باستان شناسی دفینه

ویژگی حیوانات در دفینه یابی (عقاب):

عقاب یکی از بزرگ‌ترین و نیرومندترین پرندگان جهان است.عقابها همیشه درنده خو به نظر نمی‌رسند. عقابها سخت از خطر، مخصوصاً انسان گریزان هستند وبندرت به آدمی حمله می‌کنند. عقاب توانائی بلند کردن یک آدم کوچک اندام را دارد.عقاب‌ها می‌توانند از فراز آسمانها شکار خود را ببینند واز نقاط بلند همچون صاعقه بر سر شکار نگون بخت فرود آیند. رنگ و بال و طول و شکل عقابها از منطقه تا منطقهٔ دیگر اختلاف دارد به طوری‌که در عقابهای آسیائی و اروپائی و آمریکائی تفاوت آن نمایان است.عقابها پاهایی نیرومند و به رنگ زرد و روشن دارند. عقابها برای درهم شکستن شکار خود از منقار و چنگال پاهای خود استفاده می‌کنند.محل زندگی عقابها در علفزار و جنگل‌های زمین‌های پست و بر فراز کوه‌ های بلند و ناهموار و در نقاط دوردست و تقریباً دست نخورده توسط انسان زندگی می‌کنند.برخی از عقابها حین پرواز شکار خود را صید می‌کنند.عقاب با پرها و بالهای بلند،  می‌تواند به آسانی پرواز وشکار خود را از زمین بلند کند. عقاب گاه، با بالهای خود به شکار ضربه می‌زند. اما نمی‌تواند با بال‌هایش بجنگد. عقاب هنگام جنگ از منقار و پاهای نیرومند خود استفاده می‌کند، بیشتر عقابها قهوه‌ای رنگ و یا سیاه رنگ هستند. قلمرو عقاب از پنجاه تا ۱۷۰ کیلومتر مربع پیش بینی کرده‌اند.آشیانه عقاب‌ها بیشتر بر فراز بلندی‌ها، بالای درختان بلند و شکاف صخره‌ها و کوه‌های مرتفع و پرتگاه‌ها می‌باشد.رژیم غذایی عقابها متنوع است و شامل ماهی، پرندگان، مردار و گاهی پستانداران کوچک مانندسمور یا خرگوش و یا خزندگانی مانند مار می باشد. برخی از آن‌ها کاملأ مردارخوارند و به‌طور مرتب طعمه‌های پرندگان را زورگیری می‌کنند.  میدان دید عقاب و اکثر پرندگان شکاری چهار تا پنج برابر بیشتر از انسان است.انسان در صورتی که از چشمانی مانند عقاب ها برخوردار بود، می توانست حرکت مورچه ها بر روی زمین را از بالای یک ساختمان ۱۰ طبقه به خوبی ببیند..

ویژگی حیوانات در دفینه یابی (پلنگ):

بخش عمده رژیم غذایی پلنگ ایرانی از شکار سم‌داران میان‌جثه همچون بز کوهی (کل و بز)، انواع گوزن به ویژه مرال، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، انواع غزال به ویژه آهوی گواتردار ایرانی، و گراز تأمین می‌شود. در کنار آن از شکارهای کوچک ‌تری نظیر موش، خرگوش و تشی و گوشتخواران کوچک ‌تر مانند روباه و شغال در کنار انواع پرندگان و خزندگان طعمه او می‌گردند. در ایران شکار اصلی این جانور کل و بز است و محل زندگی پلنگ نیز تا حد زیادی با محل زندگی کل و بز همسانی دارد در کل غذای پلنگ با توجه به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند متفاوت است. از نظر هوش نیز پلنگ حیوان قابل توجهی است. برخلاف آنچه برخی‌ها تصور می‌کنند پلنگ نر و ماده برای تمام عمر در کنار هم باقی نمی‌مانند. حقیقت این است که این حیوان جز در فصل جفت‌گیری تنها زندگی می‌کند. در فصل جفت‌گیری این حیوان بسیار وحشی و ناآرام می‌شود وپلنگ  نر فقط به یک ماده اکتفا نمی‌کند.دوره بارداری پلنگ ماده تقریبا سه ماه به طول می‌انجامد و حیوان پس از این مدت در غار یا بین درخت‌ها و یا زیر سایبان سنگ‌ها و صخره‌ها دو یا سه بچه که ابتدا چشم‌هایشان جایی را نمی‌بیند به دنیا می‌آورد.پلنگ دوست دارد در روز آب بیاشامد ولی در موقع شکار خوب به آب کمتری نیاز دارد.پلنگ یکی از اولویت‌های خود را خوردن سگ‌ها قرار داده است بسیاری از آنها از ایوان خانه گرفته شده‌اند.حواس تیز استثنایی و توانایی ناشناخته باقی ماندن در حداقل پوشش، همانند یک دامنه صخره‌ای یافتن آن را حتی از شیر و ببر نیز سخت‌تر می‌کند.گستره شنوایی پلنگ دو برابر از انسان است و در نور ملایم، بینایی‌اش شش برابر بیشتر و بهتر است.

ویژگی مارهای غیر سمی:

این نوع مارها دارای مردمک چشم گردی هستند. مارهای غیر سمی پوستی ساده دارند. این نوع مارها فرورفتگی در بین دو چشم ندارند. دارای سری گرد یا بیضی شکل،از قطر میانی بدن تا انتهای نوک دم باریک می شوند و طرز حرکتشان مستقیم و مارپیچ است. 

در مارها رفتارهای فردی مثل انگیزه های گرسنگی، جفت طلبی، جفت گیری، دفاع و تهاجم، مسکن گزینی، تغییر مکان و نیز ساعت زیست شناختی دیده می شود. مارها به هنگام گرسنگی در طلب طعمه به حرکت درمی آیند و به محض شناسایی طعمه بی حرکت بر جای می مانند. تشخیص طعمه به وسیله زبان انجام می شود. پس از ردیابی و در موقعیت مناسب به شکار خود حمله ور می شوند که به ندرت این عمل به خطا می رود.در فصل جفت گیری اغلب دو مار نر از یک گونه بر سر مار ماده با یکدیگر به نبرد می پردازند. به درستی مشخص نیست که این رفتار به خاطر حفظ برتری مار صورت می گیرد یا برای جلب نظر جنس مخالف است. مارها از ترشحات بودار پوست خود برای جلب جنس مخالف استفاده می کنند.اغلب مارها به هنگام احساس خطر یا تحریک واکنش های دفاعی و تهاجمی دارند. واکنش های هشداری مارها در مقابل عامل تحریک کننده با ایجاد صدا بر اثر مالش پولک ها به یکدیگر و یا به حرکت درآوردن سریع زائده غضروفی دم و یا تغییر شکل ظاهری و یا حمله و گریز مشاهده می شود.مارها دارای قدرت تشخیص مکان مناسب برای زندگی هستند. آنها از محل سکونت خود چندان دور نمی شوند، ولی مسائلی مانند شهرسازی، ایجاد کارخانه ها و صدها مورد دیگر باعث شده که این موجودات را پراکنده کند و محل سکونت خود را به دفعات ترک کنند.مارها انگیزه مسکن گزینی دارند و تغییر مکان اجباری آنها را تا مدت ها موجب اختلال در پوست اندازی، تولیدمثل و حتی تغذیه آنها می شود. مارها دارای ساعت زیست شناختی هستند. دوره ای بودن فعالیت های تولیدمثل، خواب زمستانی و خروج آنها از پناهگاه ها در غروب و با طلوع آفتاب تحت تاثیر ساعت زیست شناختی است.این موجودات بجز در قطب جنوب تقریبا” در سایر قسمت های دنیا وجود دارند. اغلب مارها روی زمین یا زیر آن زندگی می کنند اما برخی از انواع آنها هم وجود دارند که درختان یا آب را محل زندگی خود انتخاب می کنند. کنار رودخانه ها باتلاقها نیز از جمله مکانهای مورد علاقه برای زندگی این خزندگان می باشد. گونه های جالبی از مارها در آسیای جنوب شرقی مشاهده شده است که توانایی پریدن نیز دارند و بسادگی از شاخه درختی به شاخه دیگر می پرند.

نحوه شکار مارها دو گونه است

اول آنهایی که با سم خود می توانند باعث مشکلاتی در سیستم عصبی یا گردش خون طعمه شوند و دسته دوم آنهایی که با قدرت ماهیچه های خود می توانند طعمه را تحت فشار قرار دهند یا خفه کنند. این نوع از مارها با آرامش خیال آنقدر منتظر می مانند تا طعمه به آنها نزدیک شود و سپس در زمان مقتضی خود را به دور آن پیچیده آنقدر فشار می دهند تا جانور – یا انسان ! – از نفس کشیدن باز ایستد. در حالی که مارهای سمی پس از تزریق یا پاشیدن سم به طعمه منتظر می مانند تا طعمه از پای در آید.پس از ازپای در آوردن طعمه چه با سم و چه از طریق فشار دادن، از آنجایی که مارها دندان برای جویدن یا خرد کردن ندارند مجبور هستند که طعمه خود را درسته ببلعند و سپس توسط ترشحات معده آنرا هضم کنند.

مارها تخم گذارند ولی تعدادی نیز تخم ها را در داخل بدن خود نگهداشته و بچه بدنیا می آورند . مارها نمی توانند غذای خود را بجوند و به این علت همه ی طعمه ی خود را یکجا می بلعند آنها به این جهت قادر به انجام چنین کاری هستند که می توانند دهان خود را خیلی زیاد باز کنند .

مارآبی به رنگ سبز تیره یا قهوهای مایل به خاکستری می باشد ودر پهلو نقوشی نیز دارد . بهترین راه برای شناختن آن مشاهده ی طوق زرد یا نارنجی رنگ درگردن اوست مارهای آبی شناگران خوبی هستند و می توانند قورباقه و ماهی های کوچک را شکار کنند .آنها غذای خود را نمی جوند ، زیرا برای جویدن دندان ندارند . اگرمارآبی را بگیریم ممکن است صدایی ازخود درآورد ولی احتمال گاز گرفتن کمتری وجود دارد . اگرچه مارها دندان دارند ولی بنظر می رسد که از آنها در موقع دفاع ازخود استفاده می کنند .

افعی ها از مارهای آبی کوتاهترند و به رنگ خاکستری یا قهوهای هستند . آنها از پشت تا زیر بدن شکل مارپیچی دارند بنابراین تمایز مارهای افعی از آبی نستبا آسان است . افعی ها از پستانداران کوچک و مارمولک هایی که بوسیله ی نیش گرفتن با اسم خود شان کشته اند تغذیه می کنند. افعی ها تخم نمی گذارند بلکه در اواخر تابستان بچه بدنیا می آورند که خیلی هم فعال می باشند .

مارها در زمره جانوران خونسردند و برخلاف حرارت بدن پرندگان و پستانداران با تنظیم شدن متابولیسم بدن تأمین نمی گردد . بلکه درجه حرارت بدن آنها تابع حرارت محیط است چنانچه سرما شدید باشد درجه حرارت بدنشان پائین می آید و دچار نوعی سستی و رخوت می شوند و به خواب زمستانی فرو می روندد . اگر درجه حرارت محیط مناسب و مساعد باشد ، فعالیتشان از سر گرفته می شود . در فصل بهار و تابستان و پائیز در ساعات معینی از شبانه روز، مارها برای شکار و تأمین غذا و گاهی برای استفاده از آفتاب از پناهگاه خود خارج می شوند . در این موقع می توان مارها را مشاهده نمود و به مطالعه پرداخت البته باید دقت کرد که مار هراسان نشود و نگریزد .

یکی از ویژگی مهم مارها، دارا بودن زبان دراز و دو شاخه هست؛ و زمانی مار در حال فعالیت، و آزمون و خطای محیط، این عضو همیشه در حال بیرون آمدن از دهان و بازگشت به اونه. این زبان، همتای بینی انسانه یعنی بر سطح اون گیرنده های شیمیایی وجود داره که بوها و محرک های شیمیایی موجود در محیط خارج رو جذب و با ایجاد پیام عصبی به مغز انتقال میده. با این شیوه به کنکاش محیط برای دستیابی به شکار می پردازه. سوراخ های بینی تنها نقش تنفسی دارند و نه عضو مؤثری در حس بویایی. پس مارها به واسطه ابزار کارآمدی به نام زبان دو شاخه، حس بویایی فوق العاده ای قوی دارن و میتونن در تاریکی شب، طعمه و شکار رو پیدا کنند.

ویژگی حیوانات در دفینه یابی (شیر):

شیرها در هنگام شکار به صورت گروهی برای از پای درآوردن طعمه اقدام می‌کنند. با این حال اگر پس از شکار شدن طعمه توسط ماده‌ها، نری در نزدیکی طعمه باشد، آن نر اغلب طعمه را به تسلط خود در می‌آورد.هر دو جنس نر و ماده از گله در برابر حمله به آن پاسداری می‌کنند. بعضی شیرها به طور ویژه رهبری دفاع از گله را بر دوش می‌گیرند در حالی که دیگر شیرها در دفاع شرکت نمی‌کنند.شیرها بر خلاف گرگ‌ها و خدنگ‌ها در ساختار اجتماعی خود سلسله مراتب ندارند. هیچ شیری بالاتر از دیگری نیست و نرهای بالغ گله رابطه خوبی با هم دارند چرا که اغلب همگی برادر، پسرعمو، یا همبازی کودکی هستند.شیرها در هنگام استراحت رفتارهای اجتماعی و ارتباطی گوناگونی دارند و حرکات بیانی در آن‌ها بسیار پیشرفته‌ است. معمولی‌ترین حرکت ارتباطی در میان آن‌ها مالیدن سرها به هم و لیس زدن یکدیگر است. مالیدن سر شامل نوازش صورت و گردن شیر دیگر می‌شود و نوعی احترام‌گذاری و خوشامدگویی است چرا که اغلب هنگامی که یکی از اعضای گله پس از مدت‌ها به گروه بر می‌گردد و نیز پس از بازگشت یک شیر از نبرد، انجام می‌شود. نرها بیشتر نرهای دیگر را نوازش می‌کنند در حالی که ماده‌ها و توله‌ها به نوازش ماده‌ها می‌پردازند.لیس زدن نیز اغلب در پی نزدیک کردن سر به طرف مقابل روی می‌دهد و بیشتر دوسویه‌ است و طرف دوم لذت خود از این حرکت را ابراز می‌دارد. سر و گردن معمول‌ترین جاهایی هستند که لیس زده می‌شوند. به صورت معمولی یک شیر نمی‌تواند خود این بخش‌ها در بدنش را لیس بزند و تمیز کند.آن‌ها اغلب با یکبار حمله طعمه را می‌گیرند. طعمه بیشتر توسط خفه کردن کشته می‌شود. گاهی پیش از گرفتن گلو، نیاز است تا با حمله به ران جانورانی چون گاو وحشی، نخست آن‌ها را زمین‌گیر کرد.روش دیگر کشتن آن است که شیر ماده دهان و سوراخ‌های تنفسی قربانی را گاز می‌گیرد و میان آرواره‌های خود نگه می‌دارد تا خفه شود. طعمه‌های کوچکتر اما به سادگی و با یک ضربه پنجه شیر کشته می‌شوند.خوراک شیرها را بیشتر پستانداران بزرگ تشکیل می‌دهند. شیرهای ساکن آفریقا شکار جانورانی چون گاو وحشی، ایمپالا، زبرا، گراز زگیل‌دار، و گاومیش آفریقایی را ترجیح می‌دهند در حالی که شیرهای جنگل گیر به سراغ گراز و چندین نوع مختلف از گوزن‌ها می‌روند.جانوران گوناگون دیگری نیز بسته به در دسترس بودنشان شکار می‌شوند که اغلب شامل سم‌دارانی با وزن میان ۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم می‌شوند.گاهی آن‌ها جانوران کوچکی چون آهو را نیز شکار می‌کنند. هنگامی که شیرها به شکار دسته‌جمعی می‌پردازند، می‌توانند بیشتر جانوران، حتا آن‌هایی که بالغ و تندرست هستند، را به دام بیندازند. اما آن‌ها کمتر به سراغ جانوران بزرگی چون زرافه می‌روند چرا که در این صورت احتمال زخمی شدنشان از سوی طعمه وجود دارد. آمار بسیاری نشان از آن دارند که شیرها به گونه معمول از جانورانی در محدوده وزنی ۱۹۰–۵۵ کیلوگرم تغذیه می‌کنند.در آفریقا مهم‌ترین منبع غذایی گاو وحشی است و پس از آن گورخر قرار دارد.بیشتر اسب‌های آبی، کرگدن‌ها، و فیل‌ها به خاطر جثه بزرگشان شکار نمی‌شوند. بعضی غزال‌ها و آهو های چابک نیز به دلیل سرعت زیادشان طعمه مناسبی برای شیرها نیستند و بیشتر توسط یوزها شکار می‌شوند. با این حال زرافه‌ها و گاومیش‌های آفریقایی در مناطق مشخصی به‌ کرات شکار می‌شوند چرا که برخی گله‌ها مهارت شکار کردنشان را به دست آورده‌اند.گاهی بچه‌های اسب‌های آبی نیز شکار می‌شوند ولی شیرها کمتر به سراغ کرگدن می‌روند. با آنکه گرازهای زگیل‌دار وزنی کمتر از ۱۹۰ کیلوگرم دارند بسته به در دسترس بودنشان شکار می‌شوند. غذای اصلی شیرهای آسیایی جنگل گیر گوزن خالدار است ولی از لحاظ تاریخی، احشام و گاوهای مردم محلی بخشی از غذای این شیرها را تشکیل می‌داده‌اند می‌پردازند، شیرها از قلمرو خود در برابر بیگانگانی مانند شیرهای نر غریبه و همچنین دشمن همیشگی خود یعنی کفتارها دفاع می‌کنند. آن‌ها بطور غریزی دشمنی پایان ناپذیری با کفتارها بر سر تصاحب قلمرو دارند.دشمنی شیرها با کفتارهای خال‌دار به خاطر رقابت بر سر غذا نیز هست. یک بررسی جامع نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی شیر و کفتار ۵۸٫۶ درصد با یکدیگر هم‌پوشانی دارند.به نظر می‌رسد که شیرها علاقه دارند تا برتری خود بر دیگر گربه‌سانانی چون یوزپلنگ و پلنگ را با روش‌هایی چون ربودن شکارشان و کشتن فرزندان و خودشان (در صورتی که به دستشان افتند)، حفظ کنند. احتمال آنکه یک یوز شکار خود را به شیرها یا دیگر مهاجمان از دست بدهد، ۵۰ درصد است.تمساح نیل به همراه انسان، تنها جانورانی هستند که می‌توانند تهدیدی برای شیرها به شمار روند. بسته به اندازه تمساح و شیر، یکی می‌تواند بر دیگری پیروز شود و آن را به قتل برساند. شیرها می‌توانند تمساح‌هایی را که به درون خشکی می‌آیند از پا درآورند، و عکس آن نیز هنگامی رخ می‌دهد که شیری پا به درون آب می‌گذارد. تاکنون باقیمانده بدن و پنجه‌ شیرها در شکم تمساح‌ها پیدا شده‌است.